Sekrety umieszczania głośników i monitorów studyjnych
(część 2)

 

Rozmieszczenie głośników dźwięku przestrzennego i konfiguracja systemu.
Dolby vs ITU: Wojna o rozmieszczenie głośników 5.1 i 7.1

Który standard konfiguracji dźwięku przestrzennego wybrać? Istnieje kilka opcji. W większości wytycznych środek głowy słuchacza jest punktem odniesienia przy ustawianiu przednich głośników. Jednak projektanci studia mają tendencję do umieszczania tego punktu odniesienia nieco za pozycją odsłuchową. W ten sposób przednie lewe i prawe głośniki będą skierowane na uszy zamiast na mózg.

Wielokanałowy monitor studyjny do miksowania muzyki.
Wydaje się, że eksperci nie mogą osiągnąć konsensusu w sprawie rozmieszczenia głośników dźwięku przestrzennego 5.1 i 7.1., bo w grę wchodzi tak wiele zmiennych. Aby to ułatwić, standard ITU-R BS.775 (wielokanałowy stereofoniczny system dźwiękowy) jest najczęściej stosowany do wielokanałowego miksowania muzyki i krytycznego odsłuchu bliskiego pola. Zapewnia dobrą lokalizację na całej scenie dźwięku przestrzennego. W przypadku konfiguracji głośników 5.1, ITU zaleca ustawienie prawego głośnika surround (LS) i lewego surround (RS) w zakresie od 100 do 120 stopni w stosunku do środkowego przedniego monitora. 110 stopni to dobry początek. Genelec zaleca również standard ITU przy aranżowaniu swoich monitorów studyjnych z serii 8000 do miksowania 5.1 i 5.2 kanałów.

Czy wszyscy zgadzają się co do ITU? No cóż, nie… National Academy of Recording Arts and Sciences (NARAS), która jest gospodarzem rozdawania nagród Grammy, zaleca ustawienie bocznych / tylnych monitorów studyjnych w zakresie od 110 do 150 stopni, z optymalnym zakresem między 135 a 150 stopni. Standardy rozmieszczenia wielokanałowych monitorów studyjnych są wciąż w fazie rozwoju, ponieważ formaty dźwięku przestrzennego tylko dla muzyki nie zostały dobrze znormalizowane. Jeśli chodzi o sterownie z głównymi systemami monitorującymi, Phillip Newell omawia rozmieszczenie głośników dźwięku przestrzennego i subwoofera w rozdziale 21. swojej książki, „Recording Studio Design”. Podaje również wskazówki dotyczące wyboru najlepszych głośników dźwięku przestrzennego i głównych monitorów oraz sposobu ich montażu podtynkowego. Newell konkluduje, że w celu uzyskania najwyższej jakości odsłuchu, sale kontrolne przeznaczone wyłącznie do muzyki miałyby optymalnie pięć pełnozakresowych, podtynkowych monitorów głównych, bez subwoofera. Ale ta rada dotyczy tylko dobrze przygotowanych pomieszczeń kontrolnych o stosunkowo neutralnej akustyce. Oznacza to, że pokoje kontrolne dźwięku przestrzennego 5.0 powinny mieć bardzo krótkie czasy zaniku z doskonałą kontrolą niskich częstotliwości (tzw. ciasny koniec).

Konfiguracja dźwięku przestrzennego w pokoju miksersko-kontrolnym z przyzwoitą kontrolą niskich częstotliwości
Wyjaśnienie obróbki akustycznej nastąpi niżej.

W przypadku środowisk mieszanych o suboptymalnym pochłanianiu basów firma Newell zaleca pojedynczy subwoofer, wpuszczony w ścianę przednią (lub umieszczony blisko ściany) po lewej lub prawej stronie środkowej linii pomieszczenia.

Konfiguracja dźwięku przestrzennego w pokoju mikserskim / odsłuchowym z nieoptymalnym pochłanianiem basów.
Wyjaśnienie obróbki akustycznej nastąpi niżej.

 

Rozmieszczenie głośników 5.1 i 7.1 dla kina domowego z dźwiękiem przestrzennym.
W przypadku kina i kina domowego to bitwa między standardami systemów ITU, THX i Dolby surround. W przypadku kina domowego 5.1, Dolby i THX sugerują umieszczenie głośników LS i RS pod kątem 90 do 110 stopni od środka. ITU zaleca od 100 do 120 stopni, co daje szersze wrażenie przestrzenne. Sprowadza się to do osobistych preferencji. Można eksperymentować z rozmieszczeniem głośników dźwięku przestrzennego, aby zobaczyć, co dla słuchacza jest lepsze i co tworzy najbardziej realistyczną reprodukcję. W przypadku systemu dźwięku przestrzennego 7.1 najlepiej jest skorzystać z zaleceń Floyda Toole’a w jego książce „Sound Reproduction: The Acoustics and Psychoacoustics of Loudspeakers and Rooms”.

Floyd Tool jest guru dźwięku kina domowego, ekspertem w dziedzinie reprodukcji dźwięku i zdobywcą nagrody CEDIA za całokształt twórczości w 2008 roku. Jego sugestie są zgodne z konfiguracją Dolby 7.1: głośniki boczne ustawione od 60 do 100 stopni od środka, głośniki tylne od 135 do 150 stopni (preferowane 135 stopni). Najlepszy układ systemu dźwięku przestrzennego dla kina to taki, który zapewnia najbardziej wciągające wrażenia kinowe i gdy chce się dokładnej lokalizacji i otaczającej sceny dźwiękowej, która wydaje się naturalna. Powinno się czuć bycie związanym ze swoimi mediami.

Możliwość umieszczenia wielu subwooferów w zestawie kina domowego.
Umieszczenie subwoofera może być trudne, a znalezienie najlepszej pozycji zwykle wymaga testów. Argen nie zamierza wchodzić w szczegóły w tym poradniku, ale tutaj jest coś do rozważenia, jeśli jest kino domowe do dyspozycji lub wieloosobowe pomieszczenie odsłuchowe hi-fi… W kinie domowym chce się uzyskać spójną charakterystykę niskich częstotliwości w każdym miejscu siedzenia, ale aby to osiągnąć, wiele subwooferów (np. cztery) wydaje się być lepsze niż jeden. Trzeba będzie zastosować kilka pułapek basowych i paneli akustycznych, aby ujarzmić kluczowe problemy akustyczne, ale można również użyć przetworzonych wielu subwooferów, aby zapewnić bardziej jednolity bas w całym pomieszczeniu. Aby poznać szczegóły przeczytaj książkę Floyda Toole’a- „Sound Reproduction: The Acoustics and Psychoacoustics of Loudspeakers and Rooms”. A jeśli potrzeba komukolwiek pomocy firma Argen przeanalizuje akustykę pomieszczenia. Elektroniczna korekcja pomieszczenia nie może naprawić skutków silnych wczesnych odbić, w tym interferencji na granicy głośników. W rzeczywistości możliwe jest ujarzmienie niechcianych trybów pomieszczenia za pomocą systemu wielu subwooferów, starannie rozmieszczonych, skalibrowanych i wyrównanych. To całkiem fajne rozwiązanie! Floyd Toole przedstawił to w artykule zatytułowanym „Adapting to Acoustic Anarchy in Small Spaces” (opublikowanym w czasopiśmie Audio Engineering Society (AES)).

Traktować należy pokój jak rozpieszczone dziecko- po ustawieniu głośników ujarzmienie akustyki oznacza zwrócenie uwagi i wprowadzenie zmian w pomieszczeniu. Aby uzyskać niesamowity dźwięk, zostały jeszcze dwie rzeczy:

  1. Zaszaleć powinno się dzięki adaptacji akustycznej. Aby uzyskać prosty sposób na rozpoczęcie, zapoznaj się z wytycznymi dotyczącym umieszczania pułapek basowych (vide >> (w opracowaniu)).
  2. Przemyśleć warto użycie pomiaru akustycznego, aby zoptymalizować wyposażenie pokoju, rozmieszczenie głośników i subwoofera.

Konfiguracja obróbki akustycznej w studio lub w pokoju odsłuchowym. Jak umieścić panele akustyczne i pochłaniające dźwięk? Materiał do odsłuchu i miksowania o wysokiej wierności.

Nie ma sensu kupować drogich głośników, jeśli umieści się je w kiepskim środowisku odsłuchowym. Mimo to większość ludzi oszczędza na adaptacji akustycznej podczas konfigurowania swojego pokoju. Ale dlaczego? No. bo to kosztuje. Nie rozumieją tego, małżonek to nienawidzi, bez względu na przyczynę ludzie niechętnie wrzucają panele akustyczne na ściany, nawet jeśli spowoduje to epicką poprawę ich dźwięku. Prawda jest taka, że walka toczy się o czystość dźwięku. I można nie zdawać sobie z tego sprawy, ponieważ przeciwnik jest niewidzialny. Niewidzialny wróg: horda zniekształceń akustycznych, które nawiedzają pokój odsłuchowy. Zniekształcają dźwięk, który próbuje się usłyszeć, otaczając słuchaczy morzem dźwiękowych kłamstw, gdy uszy walczą o usłyszenie prawdy.
Traktowanie pokoju źle (lub wcale), a przegrana wojna już „za progiem”, zmuszająca uszy do cierpienia w zawieszeniu niskiej rozdzielczości. Ten poradnik, mam nadzieję, pozwolił poznać można strategie pozwalające pokonać zniekształcenia i uwolnić uszy od zła. Mam też nadzieję, że jeśli dysponuje ktoś z czytających pokojem hi-fi lub z kinem domowym, wiele z tych porad będzie miało zastosowanie, ale czytelnik / słuchacz zdecyduje czy będzie dysponował bardziej żywym pokojem z większym rozpraszaniem i mniejszym pochłanianiem czy też nie.

Przykładowe konfiguracje pomieszczeń (krytyczne pokoje odsłuchowe / mikserskie)
Poniżej znajdują się trzy obrazy przykładowych pomieszczeń, którym jeszcze raz warto się przyjrzeć:
Pokój 1 (po lewej): Lekko obrobiony dwukanałowy pokój mikserski z podstawową absorpcją i dyfuzją (typowa dla projektu lub domowego studia nagrań). Można zastosować tę samą aranżację do pokoju odsłuchowego hi-fi. Ten pokój przedstawia jedynie minimalne wymagane zabiegi. To dobry punkt wyjścia, ale należy dodać dodatkowe panele akustyczne, aby ujarzmić nadmierną żywość pokoju i zapobiec potencjalnemu trzepotaniu echa w tylnej połowie pomieszczenia.
Pokój 2 (środek): Pokój do miksowania dźwięku przestrzennego 5.1 z dostępnymi na rynku panelami akustycznymi i pułapkami basowymi. Można użyć podobnego ustawienia dla kina domowego, ale prawdopodobnie zastosować trzeba by więcej dyfuzji i umieszczenia pozycji odsłuchowej i głośników bliżej tyłu pomieszczenia.
Pokój 3 (po prawej): Konfiguracja pokoju reżyserskiego 5.1 surround do krytycznego odsłuchu. Wykorzystuje szerokopasmowe systemy pochłaniania basów wbudowane w ściany (gigantyczne pułapki basowe DIY). Warto spojrzeć na dwie wersje tej konfiguracji: jedną z czysto pochłaniającą tylną ścianą (najlepsza do krytycznego odsłuchu), drugą z dyfuzorem tylnej ściany (aby dodać trochę więcej życia przestrzeni). Pokój ten jest przeznaczony do miksowania muzyki z dźwiękiem przestrzennym, ale podobną konfigurację można wykorzystać do postprodukcji filmowej i masteringu mediów surround.

Oprogramowanie do korekcji pomieszczenia NIE jest twoją tajną bronią!
Niestety, nie możesz po prostu zastosować cyfrowej korekcji pomieszczenia, aby poprawić akustykę. Room EQ może złagodzić niektóre problemy, ale nie może skorygować długich czasów pogłosu lub filtrowania grzebieniowego spowodowanego silnymi wczesnymi odbiciami (jak te nieprzyjemne odbicia powstające w wyniku interferencji na granicy głośników ). Aby ujarzmić te problemy, masz w swoim arsenale dwie bronie: sprytny układ pomieszczeń i izolację akustyczną. 

Zabij wczesne odbicia, umieszczając panele akustyczne w pierwszych punktach odbicia
Jeśli możliwe jest zastosowanie tylko jednego zabiegu w pokoju i chce się uzyskać jak największy zwrot z każdego zainwestowanego dolara, oto co należy zrobić- proponuje się przymocowanie paneli akustyczny w miejscach pierwszych punktów odbicia. Czemu? Aby stworzyć idealny punkt wokół swojej pozycji odsłuchowej, należy potraktować wczesne odbicia poważnie. „Nieleczone” wczesne odbicia połączą się z bezpośrednim dźwiękiem z głośników, powodując filtrowanie grzebieniowe (lub „rozmazanie czasu”). Filtrowanie grzebieniowe to rodzaj zniekształcenia akustycznego, które powoduje podbarwienie, maskuje szczegóły w mediach i zniekształca dokładną lokalizację. Subtelne filtrowanie grzebieniowe może brzmieć muzykalnie. To naturalna część pogłosu. Ale szorstkie filtrowanie grzebieniowe to czyste zło – najgorszy wróg w walce o czystość dźwięku. „Zabij grzebień”, a usłyszysz ogromną poprawę zarówno przejrzystości, jak i przestrzenności obrazu.

  • Bronią– materiał do izolacji akustycznej (zwykle absorpcja szerokopasmowa).
  • Punktami ataku: pierwsze miejsca refleksji.

Idealnie byłoby stworzyć strefę wolną od odbić (RFZ) wokół miejsca odsłuchu. RFZ to po prostu strefa, w której nie słychać wczesnych odbić. Będąc w tej strefie, słychać bezpośredni dźwięk z głośników bez zakłóceń, odbić od pobliskich powierzchni. Trzeba przynajmniej potraktować pierwsze punkty odbicia na ścianach bocznych i części sufitu powyżej pozycji odsłuchu.

Najłatwiejszym i najtańszym sposobem „leczenia” pierwszych punktów odbicia jest użycie absorpcji szerokopasmowej. Panele akustyczne z wełny mineralnej lub sztywnego włókna szklanego o grubości 10-15 cm wystarczą. Panele o grubości 5 cm to absolutne minimum. W większości przypadków lepiej jest zastosować grubsze panele (np. 20 cm +), ponieważ pochłaniają one niższe częstotliwości. Można również zamontować panele ze szczeliną powietrzną, aby obniżyć minimalną absorbowaną częstotliwość. W przypadku krytycznych pomieszczeń odsłuchowych i kontrolnych zwykle zaleca się grubą absorpcję szerokopasmową (lub szerokopasmowe pułapki basowe) w tych pierwszych punktach odbicia. To samo dotyczy studiów masteringowych. Są oczywiście wyjątki, takie jak Blackbird Studio C, zaprojektowane przez George’a Massenburga. Jego pokój do miksowania / masteringu wykorzystuje 100% dyfuzji. W przypadku sal odsłuchowych hi-fi i kina domowego może nie być najbardziej pożądane przez słuchacza całkowite pochłanianie w pierwszych punktach odbicia. W tych pomieszczeniach popularne jest połączenie absorpcji i dyfuzji. W sterowniach nad słuchaczem zwykle stosowana jest chłonna chmura sufitowa. Pokoje Hi-Fi i kina domowe często wykorzystują na suficie połączenie absorpcji i dyfuzji. Wiele wykończeń jest dostępnych w postaci akustycznych płyt sufitowych 60cm na 60cm, które pasują do standardowego sufitu podwieszanego. Jeśli przeprowadza się renowację lub budowany pokój od podstaw, można wbudować absorpcję szerokopasmową bezpośrednio do ścian i sufitu (aby dowiedzieć się, jak to zrobić, zobacz książkę „Recording Studio Design” autorstwa Phillipa Newella).

Pułapki basowe i pochłanianie niskich częstotliwości – artylerią oblężniczą
Wszystkie małe, „nieleczone” pokoje są nawiedzane przez akustycznego potwora, którego nazywają bestią z niższego końca. „Bestia” odnosi się do całkowitej kumulacji chaosu przy niskich częstotliwościach. Źródła chaosu obejmują tryby pomieszczeń, efekt brzegowy głośników i wszelkie inne zniekształcenia akustyczne spowodowane przez fale basowe, próbujące zaistnieć w małych pomieszczeniach. „Bestia” basowa nęka pokoje odsłuchowe, nadając mu nierówne pasmo przenoszenia i długie czasy zaniku przy niskich częstotliwościach. Skąd wiadomo, czy muzyka i miksy są zniekształcane? Jeśli zakres basów brzmi w niezrównoważony sposób i błotnisty, to najpewniejszy znak. Jeśli jest się w małym „nieleczonym” pokoju – nawet jeśli jest przekonanie, że nic się nie dzieje – „bestia” jest zawsze obecna. Aby ujarzmić „bestię” niższych rejestrów, są do dyspozycji dwie bronie: rozmieszczenie głośników i pochłanianie basów lub „pułapkowanie basów”. Warto zastosować oba, a uzyskanie mocniej brzmiącego bas ze zwiększoną klarownością stanie się możliwe.

Jeśli ktokolwiek wybierze samodzielne podejście do pochłaniania basów, oto co poleca się dla krytycznych pomieszczeń odsłuchowych i kontrolnych:

  • Przeczytaj książkę Phillipa Newella- „Recording Studio Design” (rozdziały 5, 13, 16 i 17), aby dowiedzieć się, jak stworzyć neutralnie brzmiącą reżyserkę.

Dużą część tego pomieszczenia zajmuje szerokopasmowa absorpcja basów. W tym celu na poniższym przykładowym planie pokoju zastosowano wiszące panele „falowód” w stylu projektanta studia Toma Hidleya.

  • Jeśli nie są montowane głośniki podtynkowe, można zbudować gigantyczne, szerokopasmowe pułapki basowe od podłogi do sufitu w rogach pokoju (za głośnikami). Jeśli nie chce się, aby przód pokoju był martwy, można pokryć te pułapki basowe drewnianymi listwami, płytą kartonowo-gipsową lub MDF’em (płytą pilśniową o średniej gęstości). W ten sposób odbijają fale przy średnich i wysokich częstotliwościach, a przy niskich są absorbujące. Poniższy przykładowy układ pomieszczeń (na obrazie) wykorzystuje to podejście.
  • Jeśli ktoś może, niech doda szerokopasmowe pułapki basowe do sufitu lub zamień cały sufit w gigantyczny pochłaniacz basów (patrz rozdziały 5, 13 i 16 „Recording Studio Design” Nevella).
  • Warto zamienić swoją tylną ścianę w ogromną pułapkę basową, aby poradzić sobie z SBIR na tylnej ścianie i modalnym gromadzeniem się basu. Jeśli zastosuje się podejście superchunk (to po prostu „super” kawałeczek, często o grubości ponad 60cm włóknistego materiału o niskiej gęstości, jak wełny mineralna) nadać trzeba swojej chłonnej tylnej ścianie co najmniej 45 cm grubości. Na poniższym przykładowym obrazie pomieszczenia tylna ściana została zaprojektowana tak, aby pochłaniać wczesne odbicia w większości słyszalnego widma. To masywny absorber szerokopasmowy, podobny do tylnej ściany sterowni Non-Environment Toma Hidley’a.

Istnieją sposoby na uzyskanie takiej samej absorpcji w mniejszej przestrzeni, używając urządzeń aktywowanych ciśnieniem (takich jak panele pochłaniające lub wiotkie membranowe pułapki basowe) w celu wyeliminowania niższych częstotliwości basów. Ale dobranie odpowiednich amortyzatorów do konkretnego pomieszczenia może być trudne dla amatora.

Na obrazie wyżej: Konfiguracja obróbki akustycznej w reżyserce dźwięku przestrzennego. Szerokopasmowe systemy pułapkowania basów pokrywające tylną ścianę i przednie rogi wykorzystują wiszące panele Hidley’a. Pułapki basowe w przednich narożnikach są pokryte materiałem odbijającym. Pierwsze punkty odbicia na ścianach bocznych są zabezpieczone miękkimi membranowymi pułapkami basowymi z powierzchnią pochłaniającą porowatą.

Absorpcja szerokopasmowa (materiał wygłuszający) doprowadzona do skrajności.
Oto strategia obróbki akustycznej dla najbardziej krytycznego odsłuchu: Proszę sobie wyobrazić przez chwilę, że jest się profesjonalnym inżynierem dźwięku, zajmującym się miksowaniem lub masteringiem muzyki. Teraz proszę wyobrazić sobie, że ma się twardych klientów – robotyczną mafię – a życie dosłownie zależy od umiejętności słyszenia drobnych szczegółów, słuchania muzyki z maksymalną przejrzystością. Czysty sygnał, bez szumów. Czysta muzyka. Chce się środowiska zaprojektowanego do krytycznego słuchania. W takim przypadku główną strategią „leczenia” byłoby stworzenie neutralnego akustycznie środowiska przy użyciu dużej absorpcji szerokopasmowej. Jest to typowe działanie w studyjnych sterowniach, w których ideałem jest równa charakterystyka częstotliwościowa, równe czasy zaniku i ścisłe, skupione obrazowanie. Ale jak wkrótce będzie można zauważyć, osiągnięcie tego ideału przy użyciu samej absorpcji wymaga skandalicznej ilości „lekarstw” o niskiej częstotliwości.

Zniknięcie sufitu za pomocą absorpcji.
Dyspozytornie zwykle łączą odbijającą (np. drewnianą) podłogę z chłonnym sufitem. W przykładowych ustawieniach pomieszczenia widać zarys chłonnej chmury sufitu nad słuchaczem. Jest to minimalna wymagana obróbka sufitu – wystarczająca, aby stworzyć strefę wolną od odbić wokół miejsca odsłuchu. Ale w idealnym krytycznym pomieszczeniu odsłuchowym sufit byłby gigantycznym szerokopasmowym pochłaniaczem basów, doskonale pochłaniającym wszystkie odbicia, więc brzmi to tak, jakby w ogóle nie było sufitu. To samo można powiedzieć o ścianach tylnych i bocznych.

Znikający pokój.
W „idealnym świecie” akustyka pokoju zniknęłaby, tak że można by słyszeć tylko czysty dźwięk wydobywający się z głośników. Oczywiście nie chce się mieć całkowicie bezechowej komory, lecz po prostu pokoju, który brzmi neutralnie podczas słuchania przez głośniki. Taka jest filozofia projektowania stojąca za sterowniami Non-Environment (Toma Hidley’a). Ale pojawia się problem, gdy próbujemy stworzyć neutralny pokój, a nawet po prostu dobrze zbalansowany, otóż trudno jest zredukować czasy zaniku przy niskich częstotliwościach, ale łatwo jest uczynić pokój martwym przy wysokich częstotliwościach. Innymi słowy- wysokie częstotliwości są łatwe do zabicia przez przypadek… Ale mimo wszelkich starań, większość z nas nigdy nie może zabić „bestii” z najniższego rejestru. Możemy to tylko okiełznać. Jeśli zainstaluje się zbyt dużo absorpcji średnich i wysokich częstotliwości, a zastosuje się za mało pułapek basowych, to pokój będzie brzmiał niezręcznie- będzie nudny i sterylny w wysokich częstotliwościach, niechlujny i dudniący w niskim rejestrze. Regulacja niskich częstotliwości jest czynnikiem ograniczającym przy tworzeniu krytycznych pomieszczeń odsłuchowych o neutralnym brzmieniu. Jeśli nie potrafi się wyłapać bzdur z pokoju, można zapomnieć o prawdziwie neutralnie brzmiącym pokoju. Zamiast tego warto skoncentrować się na zrównoważonym, muzycznie brzmiącym pomieszczeniu.

Dodanie poczucia przestrzeni dzięki dyfuzji.
Dyfuzory dźwięku pozwalają „leczyć” odbicia bez ich pochłaniania, dzięki czemu można zachować trochę życia w pokoju. Dyfuzor dodaje przestrzennej, muzycznej jakości do akustyki pomieszczenia. Warto rozważyć dyfuzory na tylnej ścianie, jeśli znajduje się co najmniej 3 metry za miejscem odsłuchu. Profesjonalne pokoje reżyserskie mają tendencję do wykorzystywania grubych basów na tylnej ścianie. Ale wielu używa dyfuzorów od góry, aby rozproszyć wyższe częstotliwości, dając dodatkowe poczucie przestronności. W ten sposób można wchłonąć odbicia basów, bez wysysania całej żywości z pokoju.

Na obrazie wyżej: Dyfuzory akustyczne dodane do tylnej ściany krytycznego pokoju odsłuchowego, aby zachować energię przy średnich i wysokich częstotliwościach. Dyfuzja jest tutaj opcjonalna, ponieważ tylna ściana jest już pokryta grubą absorpcją szerokopasmową. W takim przypadku wybór użycia (lub nieużywania) dyfuzorów zależy od celów odsłuchowych. Dyfuzory dodają przestrzeni i otulenia (kosztem przejrzystości) i mogą pomóc zrównoważyć czasy zaniku w całym widmie.
Dyfuzja na tylnej ścianie jest standardem w sterowniach typu live-end, dead-end (LEDE) i strefach wolnych od odbić (RFZ). W pokojach odsłuchowych hi-fi dyfuzory na tylnej i przedniej ścianie są powszechne. Daje to złudzenie słuchowe polegające na wypychaniu ścian, sprawiając, że pokój wydaje się większy. W kinach domowych zdecydowanie poleca się połączenie absorpcji i dyfuzji. Popularna jest dyfuzja na tylnej ścianie i suficie.
Dyfuzory pokazane w przykładowej konfiguracji pomieszczenia zostały w obrazie niżej. Na tylnej ścianie widać zestaw 7 paneli Leanfuser (panele Leanfractal byłyby jeszcze lepsze. Na obrazie po prawej). Alternatywnie można zastosować dyfuzory QRD na tylnej ścianie. Diffractal jest idealny do tego. Jest to fraktalny dyfuzor QRD firmy RPG, zapewniający szerokopasmową dyfuzję w całym słyszalnym spektrum.

Równowaga: czas absorpcji, dyfuzji i „pogłosu” (RT60)

Znalezienie właściwej równowagi między absorpcją i dyfuzją w pokoju to po części nauka, po części magia. Oto kilka wskazówek:

  • Proszę rozpocząć od zamontowania pochłaniaczy basów i odpowiedniego potraktowania pierwszych punktów odbicia.
  • Proszę zastosować „leczenie” sufitu i wszystkich ścian w pokoju.
  • Aby zapobiec echu / trzepotaniu, zazwyczaj chciałoby się uniknąć dużych obszarów gołej ściany lub sufitu.
  • W miarę możliwości staraj się dążyć do symetrii lewej i prawej ściany bocznej.
  • Odradza się wykładanie dywanu na podłogę, ale pod miejscem odsłuchu można położyć dywanik o małej powierzchni, aby pochłonąć pierwsze odbicia od podłogi. Dywan pochłania wysokie częstotliwości znacznie bardziej niż średnie i niskie. Nadmierne użycie może obniżyć jakość dźwięku, sprawiając, że dźwięk w pomieszczeniu jest przytłumiony.

Jeśli dokładność nie jest wyłączną troską użytkownika pokoju, rozproszone pole dźwiękowe może dodać żywej, muzycznej jakości do pomieszczenia. Jest to często pożądane w pokojach odsłuchowych hi-fi i kinach domowych. Aby to osiągnąć, można zacząć od pokrycia 20 procent całkowitej powierzchni ścian i sufitu absorpcją szerokopasmową (najlepiej ponad 10 cm grubości, 5 cm to absolutne minimum). Następnie pokryj 20 do 30 procent powierzchni ściany i sufitu materiałami rozpraszającymi lub dyfuzyjnymi. Następnie warto przeprowadzić pomiary akustyczne, aby przetestować czasy zaniku w swoim pokoju i dostosować pokrycie absorpcji / dyfuzji w razie potrzeby. Ale warto też upewnić się, że czasy zaniku są odpowiednie dla konkretnego pokoju.

(Poniżej jest kilka wskazówek).

Czas pogłosu i zaniku.
W akustyce architektonicznej do pomiaru żywotności używamy czasu pogłosu (T60 lub RT60). RT60 to czas, w którym poziom ciśnienia akustycznego spada o 60 dB. Jednak małe pomieszczenia (jak większość pomieszczeń odsłuchowych i mikserskich) nie mają prawdziwego pogłosu i nie zawsze można zmierzyć zanik 60 dB. Tak więc w akustyce małych pomieszczeń często mierzymy zanikanie 30 dB (T30) jako przybliżenie czasu pogłosu. Darmowe oprogramowanieRoom EQ Wizard, może być użyte do zmierzenia czasów zaniku, ale można przecież poczuć ożywienie swojego pokoju po prostu klaszcząc. Jeśli ktoś woli nie wykonywać pomiarów akustycznych, ale chce pomocy w uzyskaniu odpowiedniego poziomu ożywienia w pokoju, firma Argen oceni akustykę pomieszczenia i przedstawi spersonalizowany plan „leczenia”.

Ile ożywienia potrzebuje pokój?

W reżyserkach i pokojach odsłuchowych typowe wartości czasu zaniku (T60) wynoszą od 0,2 do 0,5 sekundy między 250 Hz a 4 kHz. Jeśli jest ktoś w szczególnie małym pokoju (powiedzmy, sypialni), czas ten wynosi zwykle 0,1 do 0,3 sekundy. Im mniejsze pomieszczenie, tym krótsze powinny być czasy zaniku. Najdokładniejsze pomieszczenia kontrolne są silnie wytłumione, a czas pogłosu jest krótszy niż około 0,3 sekundy. W pomieszczeniach odsłuchowych hi-fi optymalne wartości T60 zależą od preferencji odsłuchowych. Słuchacz głównie muzyki klasycznej, powinien rozważyć pokój bardziej żywy z czasami zaniku od 0,4 do 0,5 sekundy. Jeśli słucha ktoś tylko nagrań wielościeżkowych składających się z blisko nagranych instrumentów lub elementów elektronicznych, celować powinien w 0,2 do 0,3 sekundy. Jeśli ktoś zamierza mieszać pomiędzy gatunkami, 0,35 sekundy może być dobrym punktem (zakładając pokój odsłuchowy o objętości około 100m3, czyli na przykład 5m*5m*4m). W pokojach z dźwiękiem przestrzennym i kinach domowych firma Dolby zaleca krótsze czasy zaniku: 0,2 do 0,4 sekundy.

Na obrazie wyżej: Przykładowy układ paneli akustycznych w pokoju miksersko-odsłuchowym 5.1. Osiągnięcie równowagi absorpcji i dyfuzji przy zachowaniu dobrze zdefiniowanej strefy wolnej od odbić, aby umożliwić wyraźne miksowanie dźwięku przestrzennego. W pierwszych punktach odbicia zastosowano grube absorbery szerokopasmowe, zamontowane ze szczeliną powietrzną w celu obniżenia minimalnej pochłanianej częstotliwości. Jeśli dokładność nie jest najwyższym priorytetem, w pierwszych punktach odbicia można zastosować mieszankę absorpcji i dyfuzji, aby zwiększyć żywotność i otoczenie.
Przedstawione w układzie pomieszczeń powyżej i poniżej: Duże, narożne pułapki basowe do samodzielnego montażu są pokrywane panelami Vicoustic Wave Wood, aby zapewnić rozpraszanie przy średnich i wysokich częstotliwościach. Idealnie byłoby, gdyby tylna ściana i sufit były wbudowane w mocne pochłanianie basów. Drewniane dyfuzory Vicoustic Multifuser przedstawiono na przedniej i bocznej ścianie. Zakładając, że tylna ściana jest poddana obróbce, dyfuzory na przedniej ścianie nie są niezbędne – ale sprawiają, że pomieszczenie brzmi bardziej przestronnie i otaczająco, co czyni go zachęcającym miejscem do spontanicznych działań muzycznych, takich jak ćwiczenia lub nagrywanie. Na tylnej ścianie zamontowane byłyby również dyfuzory.

Na obrazie wyżej: Możliwy alternatywny układ paneli akustycznych. W tym przypadku szerokopasmowe absorbery ścian bocznych mają grubość zaledwie 7-10 cm, co jest nieoptymalne. Pułapki basowe Vicoustic Super Bass Extreme sięgające od podłogi do sufitu są stosowane w narożnikach przedniej ściany. Duża pułapka basowa pokryta panelami Wave Wood jest wbudowana w przedni narożnik ściany-sufitu. Nad miejscem odsłuchu znajduje się chmura sufitu wykonana z grubych, absorbujących paneli akustycznych.

Kod do ochrony akustycznej w pomieszczeniach domowych (studia domowe, pokoje odsłuchowe, kina domowe).
Oto kod, który może być użyty do wykończenia typowego pokoju domowego (niezależnie od tego, czy jest to pokój hi-fi, kino domowe czy domowe studio nagrań): Zakryj 22 do 25% powierzchni wewnętrznej za pomocą obróbki akustycznej. To byłoby całkowite pokrycie zapewniane przez pułapki basowe, pochłaniające panele akustyczne i dyfuzory. Wcześniej już zostały podane wskazówki dotyczące absorpcji i pokrycia dyfuzyjnego, kiedy przyjrzeliśmy się, jak uzyskać zrównoważony dźwięk w pomieszczeniu. Ten kod to tylko wskazówka. Pozostawia wiele możliwości interpretacji, ponieważ pokój ma wyjątkowe potrzeby i ograniczenia. Całkowita objętość zajmowana przez zabiegi akustyczne w pokoju będzie zależeć od budżetu i ilości miejsca, które chce się na adaptację poświęcić. W przypadku pomieszczeń o wymiarach domowych często użytkownik ogranicza i przestrzeń, i pieniądze. Szkoda, że basy uwielbiają konsumować oba…

Wytyczne dla pomieszczeń wysokiej klasy (profesjonalne reżyserki i studia masteringowe).
Jeśli budowane jest wysokiej klasy krytyczne pomieszczenie odsłuchowe, takie jak reżyserka lub studio masteringowe, przygotować się należy na poświęcenie zawstydzającej ilości miejsca na adaptację akustyczną. I zapamiętać powinno się, aby wykorzystać sufit, a można tam zmieścić wiele ustrojów. W poprzednim kodzie odnosiliśmy się do powierzchni pokoju. Teraz patrzymy na adaptację akustyczną w odniesieniu do kubatury pomieszczenia. Poniższe wytyczne dotyczą obróbki pomieszczeń o dużym obciążeniu. Zakładają:

  1. Potrzebę zapewnienia dokładnego środowiska monitorowania / miksowania z bardzo ścisłą kontrolą basów.
  2. Zastosowanie głębokich, szerokopasmowych systemów pułapek basowych DIY (takie jak wiszące panele Hidley’a lub pułapki Superchunk). Zwraca się uwagę, że można potencjalnie wykorzystać mniej miejsca, jeśli zastosowane zostaną dostrojone pułapki basowe (takie jak panele absorbujące) lub inne wysokiej jakości komercyjne pułapki basowe, które działają na częstotliwościach do 50 Hz (zrobienie tego dobrze zwykle wymaga analizy akustyki pomieszczenia).

Zakładając powyższe, w pomieszczeniach o powierzchni poniżej 50m2 zwykle potrzeba około 50% objętości pomieszczenia na zabiegi, aby uzyskać neutralny dźwięk. W pomieszczeniach o powierzchni od 50 do 100m2, 30 do 40% objętości pomieszczenia może wystarczyć do zaspokojenia potrzeb odsłuchowych w profesjonalnym środowisku studyjnym. W większych pomieszczeniach można zmniejszyć procent objętości pomieszczenia. Jeśli przestrzeń jest dla niektórych święta, poleca się wysokiej jakości komercyjne pułapki basowe, które osiągają doskonałe pochłanianie na minimalnej przestrzeni. Będą musiały być amortyzatorami ciśnienia, a nie zwykłymi kawałkami włókna szklanego lub pianki akustycznej. Amortyzatory ciśnieniowe zajmują mało miejsca, ale zwykle kosztują dużo więcej.

Na obrazie wyżej: Akustyczna obróbka ścian w specjalnie wybudowanej reżyserce studia nagrań. Jest to pomieszczenie kontrolne typu Non-Environment (pomysłu Toma Hidley’a) z podtynkowymi monitorami studyjnymi i grubymi szerokopasmowymi systemami absorpcyjnymi wbudowanymi w ściany boczne, tylną i sufitową. To, czego nie widać, to system absorpcji sufitu, który ma kilka stóp głębokości! Jest to przykład poświęcenia miejsca w celu zapewnienia tłumienia przy niskich częstotliwościach. Absorpcję basów uzyskuje się za pomocą kompozytowych ścian akustycznych i paneli Hidley’a. Aby dowiedzieć się, jak je zbudować, przeczytaj książkę Phillipa Newella „Recording Studio Design” (rozdziały 5, 13 i 16).

Czego powinien się spodziewać użytkownik, jeśli dobrze potraktuje pokój?
Połączenie strategicznego rozmieszczenia głośników i obróbki akustycznej poprawi wrażenia słuchowe. Użycie tego podwójnego sposobu, da informację czy celem może być krytyczny odsłuch lub słuchanie wysokiej wierności. Kontrola wczesnych odbić w połączeniu ze starannym rozmieszczenia głośników daje przejrzystą scenę dźwiękową i koncentruje obrazowanie. Mądry wybór miejsca odsłuchu, rozmieszczenia głośników i pochłaniania basów zapewni mocniejszy, bardziej kontrolowany bas z lepszym rozszerzeniem najniższych rejestrów. Pomieszczenie poddane obróbce akustycznej ułatwia emocjonalne połączenie z muzyką lub wejście w twórczy przepływ miksu. Doświadczyć można nowego poziomu głębi i przejrzystości w swoich mediach, pozwalając usłyszeć wyraźne szczegóły i pełny zakres dynamiki z wysoką wiernością. Jeśli ktoś z czytających jest audiofilem, w końcu usłyszy prawdziwy dźwięk swoich głośników. Będzie mógł zamknąć oczy i dać się wciągnąć w muzykę… Jakby słuchał na żywo, w pomieszczeniu, w którym nagrywano piosenkę, w otoczeniu swoich ulubionych muzyków.
Jeśli ktoś z czytających jest inżynierem nagrywającym, miksującym lub masteringowym, będzie w stanie krytycznie słuchać w wyższej rozdzielczości, umożliwiającej tworzenie lepszych miksów i masterów, które lepiej przekładają się na inne systemy. Jeśli ktoś jest producentem lub właścicielem studia, konfiguracja studia może wpłynąć na późniejsze wyniki finansowe. Dzięki lepszemu środowisku monitorowania / mieszania można przyciągnąć lepszych klientów i zapewnić im lepszą jakość wyników. Teraz, gdy według planu „ataku”, można przygotować się do walki z niewidzialnymi wrogami: trybami pokojowymi, zakłóceniami granic, zepsutymi wczesnymi odbiciami, trzepoczącym echem – nie pozwoli użytkownik, aby te zniekształcenia wygrały wojnę z falami i by zatruwały uszy ich zniekształconą propagandą. Jeśli nic nie zrobi przyszły słuchający czy nagrywający, uszy ucierpią w stanie niskiej rozdzielczości. Ale jeśli dobrze potraktuje swój pokój, media będą świecić, a uszy będą wdzięczne!

 


Powrót do części pierwszej przewodnika >>

Przejdź do art.: „Ustawianie głośników w przestrzeni akustycznej” >>