WIBRACJE: ich natura, efekty i rozwiązania
(część druga)
Powszechnie wiadomo, że wibracje mogą negatywnie wpływać na jakość dźwięku w systemie audio. Audiofile (o dziwo nie wszyscy) uznają ten fakt za wiarygodny, albo nawet pewny, gdy napotykają na propozycje producentów akcesoriów antywibracyjnych, które mają za zadanie niwelowanie (ograniczanie raczej) szkodliwych drgań w podstawowych urządzeniach- odtwarzaczach, wzmacniaczach czy zestawach głośnikowych. Dlaczego więc, wielu spośród tych samych audiofilów z niedowierzaniem (podejrzliwością) spoglądają na podobne akcesoria, lecz zmierzające do ograniczania wpływu drgań na sprzęt pasywny- listwy zasilające i kable? Nie potrafię odpowiedzieć na tak zadane pytanie, bo nie rozumiem toku myślenia tych „ostrożnych” (tak ich nazwę) audiofili. Tym bardziej, że będę się upierał: sprzęt aktywny i pasywny w systemie audio ma znaczenie tak samo ważące. Wychodzę z założenia, że skoro są jednocześnie producenci i nabywcy to należy przynajmniej zweryfikować, czy i w moim systemie to coś się sprawdza, czy przeciwnie- szkodzi, albo w ogóle niczego nie zmienia (najmniej możliwa opcja). Część drugą tego krótkiego cyklu poświęcę podstawkom pod kable, a zacznę od firmy, która pomiary ich zbawiennego działania (ograniczającego drgania) przedstawiła.
Podstawki pod kable mają spełnić trzy podstawowe funkcje:
- ograniczającą wpływ drgań podłoża na kable
- izolacyjną od ładunków elektrostatycznych podłoża
- porządkującą kable (nie wiem, czy nie najważniejsza z trzech wymienionych funkcji?)
Rozwiązań jest mnóstwo- od podstawek ceramicznych, poprzez drewniane do tworzyw sztucznych. Konstrukcji tyle ilu producentów. Omówię bardziej szczegółowo trzy produkty- firm Shunyata Research i Furutech, wykorzystując informacje zaczerpnięte u źródeł (pisane czcionką pochyłą w kolorze). Te z kolei opatrzę moimi komentarzami.
*) Shunyata Research DF-SS (Dark Field Suspension System, element podtrzymujący przewody elektryczne ponad poziomem podłoża, wykorzystuje opatentowaną technologię Shunyata Designer Caelin Gabriel zastosowaną w oryginalnym DFE (fotografia niżej przedstawia ten produkt), którą projektant Caelin Gabriel, zastosował przy wcześniejszych rozwiązaniach- DFE i DFEv2. Oprócz opatentowanego tworzywa, neutralizującego pola energetyczne, jakie było wykorzystane w podstawkach DFE, podstawki DFSS cechują dodatkowo dwie formy izolacji przed wibracjami, które redukują przepływ energii pomiędzy podłożem i dowolnym przewodem na nich wspartym. W projekcie podstawek DFSS, najważniejszym elementem jest szeroki pomost podtrzymujący, zaprojektowany w taki sposób, aby utrzymać ciężar dowolnego przewodu– zasilającego bądź sygnałowego, a jednocześnie rozpraszać energię wibracyjną poprzez odpowiednio napiętą taśmę polimerową. Zastosowano w podstawce granulat, absorbujący energię, którym wypełniono dolną część podstawki DFSS. Dzięki swojemu składowi podstawka absorbuje skutecznie energię przenoszoną przez podłoże, która mogłaby sprzęgać się z energią kabla powodując degradację przekazywanego sygnału. Różnica w jakości uzyskanego dźwięku, jaką wnosi zastosowanie podstawek DFSS, jest zasadnicza i łatwa do wychwycenia w dowolnym systemie high-end’owym audio (video również). Kiedy podstawki są zastosowane w komplecie, wprowadzają widoczną redukcję słyszanego szumu, co powoduje zwiększenie przejrzystości, zwiększenia informacji w dźwiękowym obrazie przestrzennym w każdym systemie dźwiękowym, czy też wizyjnym.
Aby udowodnić skuteczność DF-SS, Shunyata publikuje wyniki testu akcelerometrycznego z DF-SS, wskazując poziom izolacji od drgań przenoszonych przez podłogę, wspólne dla wszystkich środowisk systemu dźwiękowego.
System izolacji kabli DF-SS w sposób wymierny zmniejsza drgania kabli pochodzące od podłoża, poprawiając w ten sposób wrażenia odsłuchowe. Oto wykresy (powyżej) przedstawiające dwa identyczne kable, jeden bez zawieszenia kabli (po lewej) a drugi (po prawej) z systemem zawieszenia kabli DFSS. Akcelerometr przymocowany do każdego kabla pokazywał wibracje z podłogi.
Uzupełnieniem DF-SS może być zestaw Dark Field Mini Cable Elevator, który służy do rozdzielenia (przeczytaj rady George’a Cardasa w artykule „Od czego zależy zmienność fizycznych parametrów kabli?”).
*) Dark Field Mini Cable Elevator stanowi idealny interfejs służący do oddzielania kabli zasilających i kabli sygnałowych od siebie, jak również od elektroniki. Tworzą one cenną odległość od gniazdek prądu przemiennego i dystrybutorów mocy. DFE MINI nie tylko niweluje bałagan w kablach, ale w rzeczywistości optymalizuje ich wydajność, minimalizując emitowane zakłócenia elektromagnetyczne między komponentami i systemami kablowymi, a także między wrażliwymi na hałas kablami sygnałowymi i kablami zasilającymi, które często fizycznie krzyżują się ze sobą. Podsumowując- skumulowane działanie Dark Field Mini Cable Elevator po zainstalowaniu w dowolnym najlepszym systemie audio (i wideo) jest jednoznaczne. Znacząco poprawią dźwiękową rozdzielczość we wszystkich systemach dźwiękowych. Dark Field Mini Cable Elevator to także idealny systemowy odpowiednik oryginalnego, wielokrotnie nagradzanego Dark Field Mini Cable Elevator. Używane razem, DFE Mini i Dark Field Cable Elevator zapewniają całkowitą izolację systemów, z której skorzysta każdy system, a i każdy budżet może sobie na nie pozwolić. DFE Mini zostały już gruntownie przetestowane w najbardziej wymagających środowiskach przemysłu audio z ogromnym sukcesem. Opatentowana technologia w Dark Field Mini Cable Elevator jest bardzo podobna do Dark Field Cable Elevator, a więc ich zasadniczą funkcją jest fizyczne odizolowanie kabli od siebie i od elektroniki, metali, dywanów, drewna i innych powierzchni, redukując i łagodząc skutki, jakie powoduje EMI między kablami zasilającymi i sygnałowymi, kablami sygnałowymi i kablami głośnikowymi, komponentami, gniazdami prądu przemiennego , urządzeniami wideo, różne rodzaje podłóg itp. Istnieje prawie nieskończona różnorodność zastosowań dla Dark Field Mini Cable Elevator w systemach audio/wideo. Oba akcesoria- Dark Field Mini Cable Elevator i Dark Field Suspension System, wykonane są z materiału antystatycznego.
Produkt Shunyaty tylko częściowo rozwiązuje problem „wyłamywania” gniazd w sprzęcie audio przez ciężkie kable. Firma Furutech zaprojektowała NCF Booster. Uchwyty kabli (zwane również podporami, podnośnikami, windami) są ogólnie zaprojektowane w celu poprawy wydajności kabli audio przez zminimalizowanie ich punktów styczności z podłogą, zmniejszając zakłócenia elektromagnetyczne.
Podpory nie tylko powinny podnosić kable audio z podłogi ale i umożliwiać optymalne wyrównanie między złączami i gniazdami. Ponadto powinny zapewniać dodatkowe tłumienie zarówno kabli, jak i złączy- zwiększając ich wydajność, dając w efekcie czystszy i wyraźniejszy sygnał audio. Mając te wymagania na uwadze firma Furutech opracowała podnośnik NCF Booster.
Konstrukcja NCF Booster:
- wielomateriałowa konstrukcja hybrydowa (oryginalna konstrukcja firmy Furutech),
- jednostka podpierająca: żywica ABS wysokiej jakości i nylonowa żywica NCF w celu wyeliminowania ładunku statycznego.
- górna klamra: blok ze stali nierdzewnej i nylonowa żywica klasy NCF.
- podstawa: korpus żywicy ABS o jakości NCF z antypoślizgową, amortyzującą płytą z przeciwwagą.
Jak sugeruje nazwa- NCF Booster, kluczowym składnikiem w jest formuła Nano Crystal2 Furutech (NCF), „aktywny” materiał anty-rezonansowy. NCF to specjalny materiał krystaliczny, który ma dwie właściwości: generuje jony ujemne, które eliminują zakłócenia statyczne oraz zamienia energię drgań w termiczną. Furutech łączy w niezwykłym materiale nano cząsteczkowe elementy ceramiczne z proszkiem węglowym dla ich dodatkowych właściwości tłumienia piezoelektrycznego.
Wg firmy Furutech powstała w ten sposób formuła, o nazwie- Nano Crystal2, zapewnia doskonałe tłumienie elektryczne i mechaniczne jednocześnie. Efektem tego tłumienia, szczególnie przy zastosowaniu w miejscu łączenia wtyczki sieciowej z gniazdem, jest znaczące zmniejszenie słyszalnego hałasu. W rezultacie wyraźnie poprawia się wyrazistość i stabilność sceny dźwiękowej. Częstotliwości basowe zyskują dodatkową wagę, a wysokie częstotliwości tracą warstwę ostrość. Ogólna obraz muzyczny staje się bardziej zrelaksowany, bardziej realny. „Po ustawieniu w systemie nie będziesz chciał go usunąć. Pojawiło się zupełnie nowe akcesorium audio!„- napisał redaktor japońskiego magazynu Audio Accessory.
Powyżej opisane podstawki to bardzo zaawansowane akcesoria, które jak w przypadku wielu innych produktów audio należy potraktować poważnie w tym sensie, że skoro wielu twierdzi, że działa to na pewno tak jest. Łatwo się przekonać czy we własnym systemie może się sprawdzić coś, na co trzeba byłoby wydać pieniądze, gdyby rzeczywiście poprawa obrazu dźwiękowego była słyszalna. Kilka lat wstecz zrobiłem tak (podstawki pod kable nie pojawiły się przecież wczoraj): zanim zamówiłem amerykańskie ESD (na fotografii niżej), podłożyłem pod kable zasilające najzwyklejsze kuchenne kubki porcelanowe i… Usłyszałem różnicę! To nic, że niezbyt ona (ta różnica wnoszona przez kubek) odpowiadała mojemu gustowi muzycznemu. Istotne było to, że działały. Skoro działały byle kubki to założyłem, że profesjonalne podstawki też będą działały.
Długi czas używałem podstawek ESD Cable Isolators pod kablami zasilającymi. W pewnych układach sprzętowych sprawdzały się doskonale, dodając walorów dynamicznych wraz ze zwiększoną selektywnością dźwiękową. System od czasu zakupu ESD ewoluował- całość linii zasilającej zmieniłem na produkty Verictum i… Podstawki zaczęły szkodzić, bo już nie trzeba było szukać poprawy dynamiki kosztem (jak się okazało) wypełnienia dźwięku w tony harmoniczne. W moim systemie kable zasilające leżą swobodnie na podłodze. Czy w takim razie odradzam zakup podstawek? O nie!
Byłbym głupcem gdybym odradzał komukolwiek dopasowywania akcesoriów audio do swojego systemu audio. Z moich (opisanych) doświadczeń wynika, że należy sprawdzać czy akcesoria takie są poprawiające czy psujące, bo może być różnie. Poza tym należy uwzględnić i to, że każdy z produktów da inny efekt dźwiękowy, ale to już pozostawiam Wam do sprawdzenia.
*) Materiały zaczerpnięte ze strony internetowej:
Wróć do artykułu:
„WIBRACJE: ich natura, efekty i rozwiązania (część pierwsza)”
„WIBRACJE: ich natura, efekty i rozwiązania (część trzecia)„
Przejdź do art.: „Porównanie efektywności podstawek pod kable typu DIY i profesjonalnych ESD„
Artykuły pokrewne:
Porównanie skuteczności dwojakiego rodzaju stóp antywibracyjnych >>
Porównanie skuteczności stóp antywibracyjnych firmy Audio Stability >>