Porównanie zaślepek gniazd RCA, XLR i innych (część 1)
Noise Stopper Caps,
to zatyczki na wejścia/wyjścia RCA i XLR, które mają na celu ochronić układy wzmacniaczy, odtwarzaczy CD i przetworników DAC przed wpływem fal RFI i EMI. Co to daje? U mnie wszystkie wolne wejścia i wyjścia wzmacniacza i odtwarzacza są pozatykane. Efekt odbieram jako zwiększenie rozdzielczości i wyciszenie tła. Coś na podobieństwo działanie filtrów Verictum, tyle że w mniejszym zakresie, ale jednak słyszalnym… Wierzcie, nie wierzcie- ja słyszę!
Wiele ze sprzętów systemu audio wyposażonych jest w pewną ilość wejść lub wyjść sygnałowych RCA lub XLR. Nie wszystkie je wykorzystujemy do połączeń z innymi komponentami hi-fi. Reszta gniazd pozostaje nieużywana lub jedynie sporadycznie wykorzystywana. Melomani, a także wielu producentów, zabezpieczają gniazda sygnałowe w sylikonowe zaślepki przed kurzem i mechanicznym uszkodzeniem. Nie wiem, który z licznych producentów zwrócił uwagę na fakt, że gniazda RCA/XLR działają niczym anteny połączone z układami elektronicznymi sprzętów, ściągając zakłócenia elektromagnetyczne i radiowe z otoczenia. Na pewno jednym z pierwszych był amerykański Cardas. Ponadto chronią nieużywane połączenia przed korozją, co jest korzystne zwłaszcza w przypadku starszych urządzeń z niepozłacanymi stykami. Zapobiegają przed wnikaniem kurzu do niewykorzystanych gniazd, podobnie jak zaślepki silikonowe, co ogranicza przewodność elektryczną powierzchni styków.
Cardas produkuje wszystkie możliwe typy zaślepek- na gniazda RCA zwarciowe i bezzwarciowe. Materiałem jest niklowany mosiądz. Serię Signature rozpoczyna wtyk RCA z pinem zwierającym, który może być użyty do zwierania wejść RCA (niektórzy producenci dodają je do swoich przedwzmacniaczy). Następne to nasadki RCA pozwalające użytkownikowi tylko zakrywać nieużywane gniazda, co jest częściej proponowane niż te, które zwierają. Dokładniej- zwierające używa się do zaślepiania wejść (nie popełni się wielkiego błędu gdy w tym przypadku użyje się zatyczki bez pinu zwarciowego), a zakrywające do wyjść sygnałowych (w tym przypadku nie można użyć zaślepki z pinem zwarciowym). Oba typy zaślepek gniazd sygnałowych w równym stopniu zabezpieczają urządzenia audio przed absorpcją szkodliwego promieniowania RFI i EMI poprzez nieużywane wejścia RCA, a oprócz tego chronią również gniazda przed kurzem i korozją. W przypadku zaślepek XLR produkuje się dwa typy- „męski” i „żeński” na wejścia i wyjścia sygnałów. Po zastosowaniu zaślepek mierzalnie obniży się poziom szumu „tła” i wzrost stosunku sygnał/szum, a słuchający muzykę z systemu stereo odczuje poprawę jakości brzmienia swojego systemu audio. Fakt! Odczułem i ja, zwłaszcza gdy zakryłem wyjście cyfrowe odtwarzacza CD. Nastąpił wzrost rozdzielczości przy zachowaniu barw instrumentów. Początkowo nie wiedziałem czy ta zmiana w rozdzielczości sygnału nie odbiera wypełnieniu instrumentów harmonicznych… Po wielu próbach uznałem korzyści wypływające z zastosowania RCA Caps Signature za wystarczające by je pozostawić założone na gniazdach, a „utracone harmoniczne” postanowiłem odzyskać inaczej (o tym w innym artykule).
Sieveking Sound RCA Caps są użytecznymi dodatkami do wszystkich niewykorzystanych wejść analogowych RCA i wyjść komponentów HiFi, podobnie jak Cardas Caps Signature. Kapsle wykonane są z czystej miedzi i są powleczone próżniowo złotem. Wewnątrz znajduje się dodatkowa wkładka teflonowa. Ta kombinacja umożliwia dobrą absorpcję wysokich częstotliwości. Te zaślepki, gdy umieszczone są na nieużywanych wejściach i wyjściach komponentów HiFi, wykonują funkcje jak każde podobnie skonstruowane. Chociaż funkcje antypyłowe i antykorozyjne mają wpływ przede wszystkim na trwałość urządzenia, to funkcja zapobiegająca przenikaniu promieniowania o wysokiej częstotliwości do urządzenia jest rzeczywiście słyszalna. Zmniejszone promieniowanie sygnałów RFI ma wpływ na obniżenie poziomu niechcianego szumu. Muzyka jest zadziwiająco bogatsza, a słuchacz ma wrażenie, że sygnał muzyczny stał się głośniejszy. Jest to iluzja psychoakustyczna, bo „odległość” szumu tła od dźwięku muzycznego zwiększyła się. Szczególnie wyraźnie ten efekt jest słyszalny gdy usunie się zaślepki z gniazd: dźwięk nagle wydaje niezdefiniowany i mniej obecny. Oczywiście wyrazistszy efekt poprawy jakości dźwięku jest tym większa im sprzęt jest bardziej wyrafinowany. Sprzęt oparty o lampy próżniowe i systemy hi-fi oparte o głośniki wysokiej skuteczności łatwiej pokazują zmiany wprowadzane przez kapsle Sievkienga czy Cardasa niż wzmacniacze tranzystorowe o wysokim ujemnym sprzężeniu zwrotnym zasilajace głośniki, które potrzebują dużych ilości energii elektrycznej. Niezależnie od wielkości wpływu na przyjemność słuchania kapsle Sievekinga, Cardasa lub innych producentów są mocno zalecane do zastosowań we wzmacniaczach, przedwzmacniaczach i przetwornikach jako akcesoria mierzalnie skuteczne.
Telos, światowy lider technologii strojenia, też oferuje wysokiej jakości pozłacane zaślepki- Quantum, a ich instalacja ma poprawić wydajność systemu audio. Telos Gold- Plated Quantum wykonany jest z czystej miedzi, która najskuteczniej izoluje od absorpcji zakłóceń EMI i częstotliwości radiowej. Całość jest pokryta 24. karatowym złotem lub platyną. Wnętrze wypełniono teflonem.
Akiko Audio Tuning RCA Cap Gold, wykonane z miedzi, z dodatkową warstwa metalu- złota lub rodu, stosowaną w celu zabezpieczenia przed utlenianiem oraz jako ładne wykończenie. Oba metale mają subtelny wpływ na przetwarzany dźwięk: złoto sprawia, że brzmi cieplej, rod nieco bardziej jest neutralne. Akiko zapewnia doskonałą ochronę, nie gorszą od znakomitych produktów Cardasa lub Telosa. Kapsle tej firmy poddawane są obróbce kriogenicznej, dzięki czemu struktura krystaliczna miedzi staje się bardziej regularna. Akiko Audio zamienia pasywne nasadki w aktywne narzędzia strojenia.
Polski producent Sevenrods wykonuje Dust Caps ze stopu aluminium, a wewnątrz (w miejscu gdzie wyjście gniazda RCA styka się z zatyczką) umieszczony jest cienki krążek z teflonu PTFE. Taka zatyczka, oprócz oczywistych walorów estetycznych służy ochroną jak w przypadku omówionych wyżej zaślepek.
Podsumowanie: Po przysłuchaniu się modyfikacjom dźwiękowym wprowadzanym przez zatyczki Cardasa, Telosa, Akiko, Sievekinga czy Sevenrods, mogę śmiało napisać, że charakter zmian jest zbliżony, przy czym skala ingerencji w brzmienie Telosa i Cardasa jest większa niż pozostałych. Ewidentne jest też tworzenie cichszego tła. Zatyczki uszlachetniają barwy dźwięku i zwiększają rozdzielczość. Równowaga tonalna jest zachowana, choć mam wrażenie, że następuje pewne dociążenie co sugerowałoby uwydatnienie niższych rejestrów z zakresu częstotliwości. Zatyczki wymienionych firm mogą być sposobem na końcowy szlif brzmienia systemów, zwłaszcza takich, które cierpią na braki rozdzielczości.